Son yıllarda tüm dünyada hızla yaygınlaşan diyabet yani halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığı tüm vücut sistemlerini olumsuz etkilerken, ayaklarda da çeşitli sorunlara neden olabiliyor. Diyabet hastalarının doğru ayak bakımı konusunda bilinçli olması ve gerekli uygulamaları yapması önem taşıyor.

Kan şekeri düzensiz ve yüksek seyreden diyabetli

bireylerde, sağlıklı bireylere göre ayak problemleri

daha fazla görülmektedir.

• Şeker hastalarının ayaklarında dolaşım

yetersizliğine bağlı darlık ve tıkanmaların yol açtığı

doku beslenmesi bozukluklarından kaynaklanan

yaralara DİYABETİK AYAK denir.

• Diyabetin komplikasyonu olarak ortaya çıkan sinir

tahribatı ve tıkayıcı damar hastalığının birlikte en

çok etkilediği organ, hastanın alt ekstremitesidir

Diyabetik Ayak Bakımı için Dikkat Edilmesi Gereken Konular:

• Diyabetik ayak bakımı için diyabet hastasının ayakları her gün kontrol edilmelidir. Ayakların her yeri, parmak altları, araları, taban, topuk gözden geçirilmelidir. Ayağın sadece kolay görünen üst kısımları değil, diğer kısımları da gözden geçirilmelidir. Bu amaçla hasta gerekirse bir ayna da kullanabilir. Diyabet hastalarının gözlerinin iyi görmeyebileceği unutulmamalıdır. Günlük kontrolün hasta yakınları tarafından yapılması en iyisidir. Kontrollerde, kızarıklık, şişlik, renk değişiklikleri, vurma, soyulma, su toplaması, parmak aralarında beyazlaşmaya dikkat edilmelidir. Bunlardan biri görüldüğü anda ihmal edilmemeli, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Diyabet hastaları asla çıplak ayak yürümemelidir. Ne dışarıda ne de evde hiçbir zaman yalınayak dolaşılmamalıdır. Evde bir terlik veya ayakkabı giyilmelidir. Çoğu diyabetik ayak yarasının evde dolaşırken batan bir iğne, raptiye nedeniyle veya hastanın ayağını masa, sandalye, sehpa ayağına vurarak başladığını belirtmekte fayda vardır.
• Bazen hastalar sıcak kumda yürümenin ayaklarına iyi geleceklerine inanırlar. Sıcak kumda yürümek ayak tabanlarında yanıklara yol açacaktır. Kumda, çimende çıplak ayakla yürünmemelidir. Hatta denize girerken bile bu iş için yapılmış koruyucu bir ayakkabı ile denize girilmelidir.
• Hastalar ayaklarının sürekli üşüdüğünden yakınırlar. Bunun nedeni ortamın soğuk olması değil, hastanın his kusuru nedeniyledir. His kusuru yalnızca az hissetmek anlamına gelmez. Hastalar bazen bu his kusuru nedeniyle batma, karıncalanma, yanma, acıma, sıcak basma veya üşüme hissedebilirler. Ayakta üşüme hissetmenin nedeni his kusuru olduğu için aslında ayakları ısıtmak da işe yaramayacaktır. Dahası ısıtıcı torbaların, sıcak tuğlanın, kalorifere veya ısıtıcıya yaklaştırmanın çok tehlikeli sonuçları olur, ayaklarda derin yanıklar ortaya çıkabilir. Diyabetik hastalar ayaklarını ısıtıcı girişimlerden mutlaka kaçınmalıdır.

Peki diyabette ayak bakımı nasıl olmalıdır? 

Ayak bakımında tırnak müdahaleleri önemlidir. Tırnakların kesimi olası batık problemlerinin yaşanmaması açısından düz kesilmelidir. El tırnaklarına göre daha geç uzama gösteren ayak tırnaklarının bu kesim aralığı 2 hafta olmalıdır. Diyabete bağlı cilt üzerinde kuruma, döküntüleşme ve nasırlaşmalar gözlenebiliyor. Dolayısıyla cilt dokusunu sağlıklı ve besli tutmak için nemlendirici kremlerle günlük bakım uygulanmalıdır. Ayakların her yıkama sonrası parmak araları da dahil kurulanması olası mantar durumlarının oluşum riskini ortadan kaldırmaktadır. His kayıplarına karşı ayak yapısı, ayağın alt tabanı dahil günlük olarak kesik, sıyrık, kanama, kızarıklık ya da şişlik gibi bulgulara yönelik gözle kontrol edilmelidir. Gözlenen her bulguda mutlaka bir podolog muayenesinde bulunulmalı, ev koşullarında tam olarak sağlanamıyor olsa bile düzenli ayak bakımı randevularına gidilmelidir. Sinsi seyreden bir hastalık olan diyabette erken dönemde fark edilen her bulgu bireyi hem maddi hem de manevi anlamda memnun tutabilecek ilk girişimdir.